Ongeveer 160 jaar geleden vond Japan zichzelf opnieuw uit. Het eilandenrijk had ook geen andere keuze, want de westelijke machten stonden voor de deur: met kanonneerboten en een hele waslijst aan eisen. Daarmee begon een proces van razendsnelle modernisering, dat invloed had op alle facetten van het Japanse leven – van het gezin en de verhoudingen tussen man en vrouw tot het onderwijs (school en universiteit), en van de grondwet en het politieke bestuur tot de industrie en het leger. Aan de culturele sector de taak om de gigantische spanningen tussen traditie en vernieuwing over te brengen. Precies daardoor kan de geschiedenis van het moderne Japan aan de hand van slechts één uniek kledingstuk worden gereconstrueerd: de kimono.

Net als de keizerlijke familie is de kimono een constante in het Japanse leven; in de basis verandert hij nooit. En omdat de vorm van de kimono hetzelfde blijft, kunnen alleen de patronen die hem sier gegeven, veranderd worden. ‘Bizarre patronen’ (de betekenis van omoshirogara) duiken tegen het einde van de 19^e eeuw op, wanneer de mode-industrie de moderniteit in haar designs gaat verwerken: treinen, slagschepen, vliegtuigen, bioscopen, Mickey Mouse, ansichtkaarten en krantenartikelen over militaire heldendaden. Waar de patronen van voor 1900 een synthese van traditie en moderne invloeden weerspiegelen, staat in de jaren 1920 een optimistisch internationalisme centraal, met zeppelins en de Olympische Spelen. In de jaren 1930 worden de kleuren en symbolen wat donkerder, wanneer Japan een pact sluit met nazi-Duitsland en het fascistische Italië.

OMOSHIROGARA presenteert de collectie van de Japanse textielhistorica en onomstreden expert op dit gebied, Ishiko Inui (em. prof., Tokai Universiteit, Sapporo [Japan]). Ishiko Inui en Roger M. Buergel verzorgden de presentatie en kregen wetenschappelijke ondersteuning van Hans B. Thomsen (hoogleraar Oost-Aziatische Kunstgeschiedenis, Universiteit Zürich).

Naast de kimono’s uit de collectie van Inui zijn in OMOSHIROGARA werken van de kunstenaars Yu Araki, Erika Kobayashi, JongOk Ri, Kei Takemura en Yuichiro Tamura uit dezelfde periode te zien. De werken zijn geselecteerd door Miwa Negoro en Mariko Mikami. Ze bieden een essentiële blik op het voortleven van de Japanse geschiedenis in de periode tussen de Meiji-restauratie (vanaf 1868) en het einde van de Pacifische Oorlog (1945).

De tentoonstelling werd samengesteld door Roger M. Buergel en was zijn verantwoordelijkheid.

1933: Omdat de Volkenbond de Japanners ervan beschuldigt Mantsjoerije (Manchukuo in het Japans) illegaal te hebben geannexeerd, verwerpt de Japanse regering de bevindingen van de Commissie en trekt zich in maart 1933 uit de Liga terug. Behalve de witte duif toont het kimono-patroon het gebouw van de Volkenbond in Genève; stoomboten op het Meer van Genève; landbouwwerkzaamheden op de vlakten van Mantsjoerije; een kaart met een Japan dat zich uitstrekt tot Korea en Noordoost-China plus de vlaggen van de VS en GB met de vlag van Manchukuo, de marionettenstaat van Japan.

Film volgt geschiedenis volgens een patroon uit de jaren ’30.

De As-alliantie erkende de Duitse heerschappij over het grootste deel van continentaal Europa; de Italiaanse heerschappij over de Middellandse Zee; en de Japanse heerschappij over Oost-Azië en de Stille Oceaan.

Mickey Mouse wordt verwelkomd in het Rijk van de Manga, kimono-patroon.

Hoe een goed Japans leven te leiden van zonsopgang tot zonsondergang, kimono-patroon.

Yoshiko Inui Collection, Sapporo (JP)
Hakusasonso Hashimoto Kansetsu Garden & Museum, Kyoto (JP)
Taka Ishii Gallery, Tokio (JP)
Yutaka Kikutake Galerij, Tokio (JP)
Yuka Tsuruno Galerij, Tokio (JP)
Johann Jacobs Museum, Zürich (CH)
en particuliere bruikleengevers (DE, JP)

Ōta Memorial Museum of Art, Tokio (JP)
Galerie Q, Tokio (JP)
Keio Universiteitsbibliotheek, Tokio (JP)
Bibliotheek Kogakuin Universiteit, Tokio (JP)
Takashimaya Historisch Museum, Osaka (JP)
Museum van Kyoto (JP)

Deze tentoonstelling wordt gesponsord en ondersteund door: